BİRLEŞMİŞ MILLETLER’E STK/NGO STATÜSÜYLE NASIL ÜYE OLUNUR?

Birleşmiş Milletler bünyesinde, gerek Amerika gerekse Türkiye kapsamında etkin ve dinamik, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel kuruluş prensipleri doğrultusunda ve dünya çapında görünebilir ve de var olabilmenin yolu, BM’den, özellikle UN–DGC’ye ve/veya ECOSOC (UN-Economic Social Council); –en azından bu ikisinden birine üye- olmaktan geçer.

Birleşmiş Milletler, STK’lar ile üniversite/yüksek egitim kurumlarını, amaçları doğrultusunda programlarını gerçekleştirme de, özellikle diğer üye STK’lar başta olmak üzere BM bünyesinde gerek Daimi Temsilcilikler ile gerekse BM birimleri ve akademik kuruluşlar ve özel sektör ile işbirliğine teşvik eder

– Derleyen: Bircan ÜNVER, “The Light Millennium”un Birleşmiş Milletler Küresel İletişimler Birimi’ne Baş Temsilcisi (#UNDGC_CSO)
www.lightmillennium.org | www.turkishlibrary.org

GİRİŞ > TARİHÇE: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANTLAŞMASI

Biz, Birleşmiş Milletler halkları:

• Bir insan yaşamı içinde iki kez insanlığa, tarif olunmaz acılar getiren savaş felaketinden, gelecek kuşakları korumaya;
• Temel insan haklarına, insan kişiliğinin onur ve değerine, erkeklerle kadınların ve büyük uluslarla küçük ulusların hak eşitliğine olan inancımızı yeniden ilan etmeye;
• Adaletin korunması ve antlaşmadan doğan yükümlülüklere saygı gösterilmesi için gerekli koşulları yaratmaya ve daha geniş bir özgürlük içinde daha iyi yaşama koşulları sağlamaya, sosyal bakımdan ilerlemeyi kolaylaştırmaya, ve bu ereklere ulaşmak için;
• Hoşgörüyle davranmaya ve iyi komşuluk anlayışı içinde birbirimizle barışık yaşamaya, uluslararası barış ve güvenliği korumak için güçlerimizi birleştirmeye, ortak yarar dışında silahlı kuvvet kullanılmamasını sağlayacak ilkeleri kabul etmeye ve yöntemleri benimsemeye,
• Tüm halkların ekonomik ve sosyal bakımdan ilerlemesini kolaylaştırmak için uluslararası kurumlardan yararlanmaya, istekli olarak, bu amaçları gerçekleştirmek için çaba harcamaya kara verdik.

26 Haziran 1945, San Francisco
Kaynak: http://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/35501-Birlesmis-Milletler-Antlasmasi.pdf

STK Statüsüyle BM’ye (UN-DGC) NASIL ÜYE OLUNUR?

Birleşmiş Milletler’deki STK Statüsü BM ve STK’lar arasındaki danışma ilişkisinin temeli Birleşmiş Milletler’in temel şartıdır. […] STK’lar sosyal ve ekonomik konularda görüş bildirebilir, ancak güçlü siyasi organlarda, Genel Kurul’da ve Güvenlik Konseyinde bir rolü yoktur. UN Department of Global Communications – UN-DGC / Birleşmiş Milletler Küresel İletişimler Birimi; BM-Genel Sekreterliğe bağlıdır.

UN-DGC’yi TANIYALIM

– UN-DGCnin 1600’den fazla NGO üyesi vardır.
– 1948 yılından itibaren yıllık ve eski adıyla, “UN-Department of Public Information-NGO/Non Governmental Organization (Hükümetler Dışı Kuruluşlar)” Konferansı; 2019’dan itibaren isim değişikliğiyle “UN Civil Society” (BM/STK) konferansını; bünyesindeki üye NGO/Sivil Toplum Kuruluşlarıyla işbirliğiyle organize eder.
– Üyelik başvurusu ve/veya üye olmak bir ücrete tabi değildir.
– BM’ye üyelik, soz konusu STK’nin programlarına finansal bir desteği içermez. Soz konusu STK, BM’in amac ve hedefleri dogrultusunda, destek ve isbirligi çerçevesinde calısır.
– Küresel boyutta, söz konusu STK’ya ve ilişkin topluluğa/ülkeye görünürlür, tanınırlık ve etkinlik ortamı sağlar.
– Ülke, kültür, dil, gelenek, ulusal konular ve milli değerlerimizi de ilişkin konular, BM Günleri ve programlar çerçevesinde sunmamıza işbirlikleri çerçevesinde ortam sunar.

BM, STK’ları, amaçları doğrultusunda programlarını gerçekleştirme de, özellikle diğer üye STK’lar başta olmak üzere BM bünyesinde gerek Daimi Temsilcilikler ile gerekse BM birimleri ve akademik kuruluşlar ve özel sektör ile işbirliğine teşvik eder.

Temel aranan hususlar, üye olmak isteyen bir STK’nın programlarını ve yayınlarında BM’nin kendi vizyon ve amaçlarıyla uyumlu olan programlarıyla ilişkilendirerek, programlarını geliştirmesi ve bu kanal ile BM vizyon ve programlarını daha geniş kitlelere duyurulması-tanıtılmasına katkı sağlanması, aranan basılıca özelliklerdendir.

Bu çerçevede, son 2 veya 3 yılda, organize edilmiş etkinlikler, eğitim programları, yayınlar ve/veya hedef kitlelere sağlanmış olan servislerin davetiye/program/broşür ve etki ve ulaştığı alan ve sonuç raporunu içeren ve BM programlarıyla ilişkilendirilmiş ve/veya vizyon olarak destekleyici nitelikte, 6 örnek talep edilmektedir.

Başvuru paketinde online başvuru formuyla birlikte,
1. Organizasyonun Kuruluş Belgesi – Anayasası/Tüzük
2. Vergiden muaf statüsü
3. En az 3 yıl bu statüye haiz olması
4. En son yıla ait finansal “audit” rapor (990’yi tek başına kabul etmiyorlar).
5. Üç (3) Tavsiye Mektubu (Recommondation Letter).

KAZANIMLAR

Üye olan STK’nın üyeliğini devam ettirebilmesi için yıl sonu, yıllık faaliyet raporu sunması, söz konusu rapor içinde bir sonraki yıl için BM’ye temsilcilerini ataması ve/veya yenilemesi ve faaliyet raporunun onaylanması sonucu, aktif üyeliğin devamına ve söz konusu yıl için de BM Genel Merkez’e YILLIK GIRIS Kartı / Ground Pass almaya hak kazanır.

ÜYELİĞİN HAK EDİLMESİNİ TAKİBEN YILDA 6 üye ve bunun ikisi 18-32 yaş arasında olmak üzere BM’de söz konusu STK’yı temsil etme ve BM’ye giriş/akses ve “CLOSED/KAPALI” olanlar dışındaki toplantılara katılabilir.

UN-DGC Civil Society / STK ve buna akademik kurumlar/üniversiteler de dahil olmak üzere (#UNDGC_CSO) konferansı dahil, üst düzey toplantılara, verilen son başvuru tarihi içinde kayıt yapılmasına bağlı olarak, her üye STK ve akademik kurum temsilcisi katılabilir.

UN-DGC Civil Society/STK konferanslarına, üye STK ve/veya üye akademik kurum/üniversite, Workshop ve/veya sergi projesi teklifi verebilir. Bu konferansların planlama komitesinde, tecrübe ve ilgisi çerçevesinde alt komitelerinde yer alabilir. Konferansın ana oturumlarına konuşmacı önerebilir.

Başta UN-DGC Civil Society/STK Briefings ve “Chats”ler basta olmak üzere, BM’ye üye olan STK’lara açık olan toplantıların bir çoğu ve zamanın yarısı soru-yanıt bölümüne ayrılır. Bu soru yanıt-bölümünde, sunulan konuya ilişkin görüş/yorum ve/veya sorular ile BM ve global baz’da görünür kılar ve etkin olunabilir. Çünkü bu toplantıların, özellikle UN-DGC Civil Society Briefings’lerin hemen hemen çoğunluğu aynı zamanda, Webcasting yapılır.

BM’ye üye olan bir STK ve/veya akademik bir kurum, kendi kurumu adına BM’de global düzeyde kurumunu temsil etme, edilme hakkına haiz olur.

Aynı zamanda, bu kapasite ile BM programlarını yöresel ve bölgesel düzeyde kendi üye ve erişim ağına taşıyan bir köprü misyonunu kazanır ve BM program ve hedefleriyle ilişkin STK ve/veya akademik kurum, kendi hedef kitlesi arasında, etkin bir bilgilendirme, BM kampanyalarına katılma, kendi vizyon, sorunlara çözüm ve yerel-bölgesel  konularını da BM platformlarında gündeme getirme olanaklarına sahip olur.

Birleşmiş Milletler bünyesinde, gerek Amerika gerekse Türkiye kapsamında etkin ve dinamik, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel kuruluş prensipleri doğrultusunda ve dünya çapında görünebilir ve de var olabilmenin yolu, BM’den, özellikle UN–DGC’ye ve/veya ECOSOC (UN-Economic Social Council); –en azından bu ikisinden birine üye- olmaktan geçer.

BM’de özellikle de UN-DGC bünyesinde, çok iyi bilinmemekle birlikte, Amerika’dan ve BM’ye üye birçok ülkeden üniversiteler ve ön-lisans okulları da, BM’ye STK statüsünde üyedirler. Bu nedenle, BM’ye üye olmak sadece ticari olmayan STK ile de sınırlı değildir. Buna eğitim kurumları da STK kategorisinde dahildir.

O nedenle, ister STK olsun ister akademik bir kurum/üniversite statüsünde olunsun, Türk ve/veya Türk kökenli STK’lar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş vizyon ve ilkeleri çerçevesinde, dünya kapsamında görünür, etkin ve var olmak istiyorsak, BM’ye STK statüsünde üye olmak için ilk temel adımları en kısa zamanda atalım.

Aksi halde, BM’de toplam nüfusu 2.5 veya 9/10 milyonu aşmayan üye ülkelerin her birinin 100’leri – 200’leri aşan, ve yine her bir STK’nın da 6 kişilik bir delegasyonla yıllık temsil hakkıyla bine yaklaşan-aşan BM’deki aktif temsilcileriyle, Türkiye’deki STK’lar ve Amerika’daki Türk toplumu olarak da, meydanı çok boş bırakmış oluyoruz. Bu noktada, unutmayalım ki, bulunmadığımız yerde, özellikle Türkiye ve Türk toplumu adına, BM’de hassas konularda, Türkiye aleyhine çalışan STK’lar ve temsilcileri kanalıyla, ön yıllar boyunca çok sistematik ve bilinçlice aleyhimize oluşturlmuş tek yanlı bir algı nedeniyle de, otomatik olarak “kaybetmiş” durumuna düşürülüyoruz! Bunu en kısa zamanda telafi etmenin, gidermenin yolu da BM’den geçmektedir.

Sonuç itibariyle, Birleşmiş Milletler’e, özellikle STK/NGO kategorisinde (akademik kurumlar / üniversiteler de özellikle “UN-Department of Global Communications | UN-DGC” nezdinde, sivil toplum kuruluşları kategorisinde üye olabilir.

Bu çerçevede, UN-DGC’ye Türkiye’den toplam üye STK sayısı, Şubat 2020 itibariyle sadece 2’dir. Buna Amerika kapsamında baktığımızda ise özellikle BM merkezinin NY’ta olduğu da dikkate alındığında, durum daha parlak değildir. Çünkü, Türk-Amerikan Sivil Toplum Kuruluşları genel kapsam ve çerçevesinde, özellikle de laik ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş temelleri çerçevesinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları kategorisinde, BM’ye üye olan Türk-Amerikan STK/NGO üye sayısı ise, —2005’ten itibaren BM’ye üye olan “The Light Millennium”da dahil olmak üzere— toplam 3’ü geçmez.

GENEL ÖNERİLER:

Aday olmayı düşünen bir STK, yıllık bazda kendi kuruluş amaçları ve programlarından en az 2 veya 3’ünü BM’nin program ve vizyonlarıyla ilişkilendirmesi mümkündür:

Bunlardan başlıcası, BM Günleri; Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi; 2030’da başarılması öngörülen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri olabilir.

İlgi, bilgi ve değerlendirmenize sunulur.

Sağlık, Barış, Sevgi ve Işıklı günler dileğiyle,

Bircan Ünver,  Kurucu-Baskan, “The Light Millennium, Inc. a Charitable Global Human Advancement” Organizasyonu;
Baş Temsilci, Birleşmiş Milletler Küresel İletişimler Birimi’ne (UN-DGC);
Başkan Yardımcısı, ATAA New York Bölgesi – Assembly of Turkish American Associations;
Başkan, “ATAA Committee on UN Relations”
www.lightmillennium.org | www.turkishlbirary.us | www.ataa.org

Fotograflar / The Light Millennium Arşivi: 1, 2, 3 UN-DGC’nin organize etmiş olduğu “Civil Society Briefing”lerin “İnteraktif” bölümlerine Bircan Ünver’in “The Light Millennium”u temsilen aktif katılımından birkaç örnekler

The Light Millennium, Anuvrat Global Organizasyonu, Resilience Birthright, Inc. ve A_T_A_A temsilcileriyle 66. “UN Civil Society” 66. BM Yıllık STK Konferansı’na Salt Lake City, Utah’ta (26-28 Ağustos 2019) katıldı ve bir Workshop sundu. Workshop ekibi Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri logo’larıyla birlikte konferansa katılımın anısına birlikte poz verdiler.

REPORT on: GREAT GOALS, UNINTENDED CONSEQUENCES…

Ek Notlar:
1. Bu yazı da, doğrudan UN-DGC’ye üye olmanın faydaları ve mekanizması üzerinde yoğunlaşılmıştır. UN-ECOSOC’a üye olma koşulları, süreci ve mekanizması ile üyelik önkoşullarını yerine getirme, UN-DGC’den farklı olması nedeniyle, ayrı bir yazı konusudur.
2. Üniversiteler, doğrudan UN-Academic İmpact’a üyelik için başvurabilir. Ancak, BM’ye temsilci atama ve doğrudan BM’ye yıllık baz’da Giriş Kartı vermez.
3. BM-Kadın/ÜN Women, BM’ye Kadın’ın Statüsü (CSW), Habitat, Yerli Halklar, Silahsızlanma, Nükleer Silahların Azaltılması, İklim Değişikliği benzeri bir çok alanda, özel statü ile doğrudan bu alanlardan birini takip etmek üzere yıllık veya iki yılda, dört yılda bir gerçekleştirilen konferanslara katılım koşulları ile BM’ye STK olarak üye olmak ve yıllık baz da BM’de temsil etme kapasitesine haiz olmak aynı şey değildir.
4. UNICEF ve UNESCO gibi BM’nin belli başlı birimleri ise özel kampanyalar ve/veya projeler baz’ında STK’lar ile yerel/bölgesel düzeyde işbirliği yapıyor. Ancak BM’de STK olarak temsil etme ve edilme statüsüne yalnızca UN-DGC ve/veya ECOSOC kanalıyla sahip olunabiliniyor.
5. Bu derleme, ilk olarak New York’ta STK’lara özel bir sunum için hazırlanmış olup 11 Şubat 2020 tarihinde sunulmuştur. TurkishLibrary.Us’de yayın amaçlı olarak da, 14 Haziran 2020 tarihinde güncellenmiştir.

Kaynaklar – İLİŞKİN BAĞLANTILAR:
BM “UN-Department of Global Communications”a nasıl üye olunur:
ASSOCIATION WITH THE UN-DEPARTMENT OF GLOBAL COMMUNICATIONS
https://outreach.un.org/ngorelations/content/association

APPLICATION > UN-DGC
https://outreach.un.org/ngorelations/content/application

UN-DGC WEEKLY ANNOUNCEMENT’s Subscription
https://outreach.un.org/ngorelations/content/subscribe-dpi-ngo-relations-e-mails

ABOUT THE UN-Department of Global Communications (formerly, UN-DPI)
https://outreach.un.org/ngorelations/content/about-us-0

• UN 17 SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS 
(2030 17 SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFİ)
https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/

• UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS
https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/index.html

• UN-Development Program –  TURKEY
https://www.tr.undp.org/content/turkey/en/home.html

• UN SYSTEM TURKEY – UN INFORMATION CENTER – UNIC
http://unicankara.org.tr/language/en/un-system-turkey/#UN
http://unicankara.org.tr/language/en/un-system-turkey/#.XkLGHBNKg64

• UN-WOMEN  –  GET INVOLVED.
https://www.unwomen.org/en/get-involved

• UN – ACADEMIC IMPACT – About
https://academicimpact.un.org/content/about-unai

UN-Academic Impact – recognized universities world-wide (as majority US based universities)
https://academicimpact.un.org/sites/academicimpact.un.org/files/UNAI%20MEMBERS%20LIST%20FEBRUARY%202020.pdf

(Türkiye’den toplam 9 universite yer aliyor > sadece Amerika kapsaminda ise 260 üniversite)
Turkey Bursa Teknik Üniversitesi, Fırat University; Global Civics Academy; Iğdir University; Istanbul Technical University; Istanbul University; Marmara University; Middle East Technical University;  Sabancı University

• UNESCO – Non-Governmental Organizations
“Currently, UNESCO is enjoying official partnerships with 390  NGOs and 33 foundations and similar institutions.”
https://en.unesco.org/partnerships/non-governmental-organizations

• List of the NGOs working with UNESCO https://en.unesco.org/sites/default/files/list_of_ngos_in_official_partnership_with_unesco_-_liste_des_ong_en_partenariat_officiel_avec_lunesco_-_06.2019.pdf